Jak podłączyć włącznik schodowy? Jak skutecznie oświetlić klatkę schodową?

Włącznik schodowy to istotny element instalacji oświetlenia montowanego na schodach. To właśnie on umożliwia sterowanie jednym źródłem światła z dwóch różnych miejsc. Włączniki tego typu cieszą się na rynku sporą popularnością. Często spotkać się z nimi można na klatkach schodowych. Nie wszyscy wiedzą jednak, jak wygląda jak montaż. Zatem jak podłączyć włącznik schodowy?

Jak w efektywny sposób oświetlić schody?

Na samym początku trzeba się przede wszystkim zastanowić nad tym, jak powinno wyglądać oświetlenie całych schodów. Warto poznać podstawowe zasady, którymi trzeba się w tym przypadku kierować.

1. Schody nie muszą być wcale w intensywny sposób oświetlone. Lepszym wyborem są lampy, które emitują światło dyskretne i nieco rozproszone niż jasne, oślepiające. 
2. Bardzo ważne jest mimo wszystko to, aby dobrze doświetlić wszystkie stopnie schodów. Ich użytkowanie musi być w końcu w pełni bezpieczne. Użytkownik nie powinien mieć żadnych problemów z wchodzeniem i schodzeniem po schodach. 
3. Lampy montowane na klatce schodowej nie mogą oślepiać jej użytkowników. Jest to szczególnie ważne nocą. Jaskrawe, mocne światło powoduje wbrew pozorom spory dyskomfort. 
4. Warto zdecydować się na montaż włącznika schodowego, który w dużej mierze ułatwia korzystanie z oświetlenia na klatce schodowej. Dzięki niemu na dole światło można włączyć, a na górze wyłączyć. 
5. Spore znaczenie przy wyborze lamp na klatkę schodową ma ilość stopni czy wysokość pomieszczenia. Do wyboru są m.in. nowoczesne plafony, minimalistyczne oczka punktowe czy lampy wiszące różnego rodzaju. Ciekawą propozycją są też taśmy ledowe. Każdy z pewnością znajdzie propozycję odpowiednią do swoich potrzeb. 
6. Lampy montowane na klatce schodowej muszą ją dobrze oświetlać, a jednocześnie nie powinny sprawiać problemów, gdy trzeba np. wymienić żarówkę. 

Jak w ogóle działa włącznik schodowy?

Jeśli w budynku instalacja elektryczna wykonana jest w sposób prawidłowy, nie powinno być większego problemu z montażem włącznika schodowego. Nie powinny jednak robić tego osoby, które o elektryce wiedzą bardzo niewiele. Wtedy to zadanie lepiej zlecić jest specjalistom. 

Dlaczego włączniki schodowe są tak popularne? Jak wygląda schemat ich działania? Tego typu elementy pozwalają na sterowanie oświetleniem z dwóch miejsc jednocześnie. Włączniki schodowe występują więc w parach - to tzw. układ schodowy. W standardowej wersji są one umieszczone w dwóch różnych miejscach. Dzięki temu można zapalić światło na dole i zgasić na górze schodów. Podobnie jest w drugą stronę. 

Oprócz tego włączniki schodowe montowane są niekiedy na długich korytarzach. Sprawdzają się nieźle również w sypialni np. przy łóżku i drzwiach pomieszczenia. Czasami umieszcza się je po dwóch stronach budynku. Są nieocenione wszędzie tam gdzie trzeba zapalać światło z dwóch różnych miejsc. 

Włączniki schodowe - rodzaje

Wyróżnić można kilka rodzajów łączników schodowych. 

1. Włączniki schodowe pojedyncze - pozwalają na sterowanie światłem z dwóch miejsc jednocześnie. Na zestaw składają się dwa identyczne włączniki montowane po obu stronach korytarza lub klatki schodowej. 
2. Włączniki schodowe podwójne - pozwalają na sterowanie dwoma źródłami światła z dwóch miejsc. To dobry wybór, gdy schody ciągną się np. przez dwa piętra. 
3. Włączniki schodowe z czujnikiem ruchu - uruchamiają się w przypadku wykrycia jakiegoś ruchu. Sprawdzają się dobrze np. w przypadku rodziców czy osób starszych. 
4. Włączniki schodowe z funkcją zmierzchu - uruchamiają światło po zmroku i gaszą je, gdy jest jasno. Stosowane są oczywiście na zewnątrz budynków.
5. Włączniki schodowe bezprzewodowe - bezproblemowe w instalacji. Nie wymagają bowiem stosowania przewodów między wyłącznikami. 

Jak podłączyć włącznik schodowy?

Jak zatem podłączyć włącznik schodowy? Zacząć trzeba od sprawdzenia, jak zbudowana jest instalacja elektryczna w danym budynku. W celu podłączenia włącznika pojedynczego, trzeba wykorzystać przewód fazowy i dwa przewody fazowe robocze, które są ze sobą połączone między łącznikami. 

Włącznik pierwszy łączy się z fazą dzięki przewodowi elektrycznemu. Z kolei do włącznika drugiego podłączana jest źródło światła. Włączniki potrzebują trzech przewodów. Warto o tym pamiętać już na etapie projektowania budynku. Można wtedy zadbać o odpowiednie przygotowanie instalacji elektrycznej. 

Schemat jak podłączyć włącznik schodowy pojedynczy

Warto zapoznać się z ogólnym schematem, jak podłączyć włącznik schodowy pojedynczy. Na szczęście nie jest to zbyt skomplikowane. Cały montaż składa się z kilku etapów.

1. Krok pierwszy to sprawdzenie klasy szczelności danego włącznika schodowego. Wbrew pozorom jest to dość istotne, bo na zewnątrz budynków zastosowanie znajduje inny osprzęt elektryczny niż wewnątrz. Montowane natynkowo na elewacji włączniki muszą mieć klasę szczelności minimum IP65. Są wówczas odporne na wilgoć czy niską temperaturę. Z kolei na wewnętrznej klatce schodowej sprawdzi się standardowy włącznik IP20. 
2. Potem trzeba wyłączyć zasilanie. To istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa. Dodatkowo można sięgnąć po specjalny miernik i upewnić się, że w przewodach nie płynie już prąd. 
3. Dopiero w kolejnym kroku przystąpić można do samego procesu montażu. Wystający przewód trzeba umieścić w zaciskach włącznika i sprawdzić powstałe połączenie. Później należy umieścić go w puszce. 
4. Na końcu trzeba sprawdzić, czy oświetlenie działa w prawidłowy sposób. Wtedy można dokręcić puszkę oraz zamontować klawisz z ramką. 

Jak podłączyć włącznik schodowy podwójny?

Czasem lepiej zdecydować się na montaż podwójnego włącznika schodowego. Tak jest m.in. w przypadku długich klatek schodowych. Dzięki temu można sterować w dwóch miejscach dwoma źródłami światła. Tak dzieje się np., gdy lampy znajdują się na dwóch różnych piętrach. Takie włączniki mogą być doskonałym rozwiązaniem także do dużego salonu. 

Jak podłączyć włącznik schodowy podwójny? Potrzebne do tego są cztery przewody fazowe - między obiema stronami. Do jednego włącznika trzeba poprowadzić dwa przewody, a z drugim połączyć dwoma przewodami źródła światła. 

Jak podłączyć włącznik krzyżowy?

Co ciekawe są sytuację, gdy instalację trzeba jeszcze bardziej rozbudować. Przykładem jest klatka schodowa, do której prowadzi długi korytarz. Wtedy warto zadbać o to, aby lampy można było uruchomić na górze i dole schodów oraz na końcu korytarza. Kolejnym przykładem jest sypialnia, gdy przy łóżku znajdują się dwa włączniki, a jeden przy drzwiach. Stosuje się wtedy włącznik krzyżowy.

Włączniki tego typu montowane są między włącznikami schodowymi. Może być ich kilka. Okazuje się więc, że jednym źródłem światła równie dobrze sterować można z 5 czy 6 miejsc. Schemat układu schodowego krzyżowego jest podobny do układu standardowego. Włącznik pierwszy podłącza się do fazy za pomocą przewodu fazowego, a włącznik drugi do lampy. Z kolei włączniki krzyżowe są podłączane przewodami korespondencyjnymi - po dwa z każdej strony. 

Jeden włącznik światła na schodach - czy to problem?

Wiadomo już, jak wygląda schemat, jak podłączyć włącznik schodowy pojedynczy czy podwójny. Czasem jednak zdarza się tak, że na klatce schodowej znajduje się tylko jeden włącznik służący do sterowania oświetleniem. Koszt rozbudowy instalacji elektrycznej jest z kolei spory. Co można zrobić w takiej sytuacji? 

Niezłym wyborem mogą być nowoczesne lampy z wbudowanym czujnikiem ruchu. Uruchamiają się one w momencie wykrycia jakiegoś ruchu i po jakimś czasie automatycznie gasną. Trzeba je jednak zamontować tak, aby mogły wychwycić ruch zarówno na górze, jak i na dole schodów. Tylko wtedy ich zakup ma sens. 

Kolejnym rozwiązaniem jest oświetlenie smart, a więc lampy sterowane pilotem lub aplikacją w smartfonie. Można je uruchamiać i wyłączać, gdy tylko jest taka potrzeba. Wiele z nich oferuje także zmianę natężenia światła. Mają jednak pewne minusy - trzeba mieć przy sobie zawsze wspomniany pilot lub telefon. To już nie jest takie wygodne.